تهیه کننده: محمد برات زاده گوینده: زهره دادخواه صدابردار: فاطمه جمادی تدوین گر: فاطمه جمادی
وقتی صحبت از عزت نفس میشود، برخی افراد آن را با موضوع اعتماد به نفس یکسان دانسته و تفاوت این دو موضوع را نمیدانند. در ادامه، به تعریف علمی و دقیق عزت نفس پرداخته و به بررسی این موضوع که چرا برخی افراد دارای عزت نفس پایین هستند؛ خواهیم پرداخت.
تعریف حرمت نفس:
دو تعریف مختلف از عزت نفس وجود دارد:
- ارزیابی‌های من از خودم (وقتی می‌کوشم با سیستم تحلیلی ذهن خودم، در مورد خودم قضاوت کنم)
- احساس من نسبت به خودم (وقتی قصد ندارم آن را دقیق بفهمم یا تحلیل کنم یا برای دیگران توضیح دهم)
دلایل عزت نفس پایین افراد:
سخت‌گیری نسبت به خود
چگونگی حرف زدن شما با خودتان در طول روز از عادات رفتاری مهمی است که بر عزت نفس تأثیر میگذارد و مثبت و منفی بودن این حرف‌ها، در نهایت دلیل تعیین‌کننده موفقیت یا این که شکست‌تان خواهد شد. پس بهتر است از این به بعد، درباره هر صحبت و قضاوتی که نسبت به خودتان دارید و بیش از حد سخت‌گیرانه به نظر میرسد، تجدید نظر کنید.
چنانچه جملاتی مثل: «احمق، باز هم یادت رفت» یا این که «هیچ کاری را نمی‌توانی درست انجام بدهی» را خطاب به خودمان به کار ببریم، در واقع عزت نفس خود را تحت‌تأثیر قرار میدهیم. لغات تأثیر زیادی بر حالات و احساسات‌مان دارند و چنانچه صرفا به‌این خاطر که آدم هستیم، همیشه خودمان را به باد انتقاد بگیریم، عزت نفس کمتر و کمتر خواهد شد. چنانچه به کار بردن این لغات منفی تبدیل به عادت رفتاری شما شده باشد، تغییر دادنش مقداری سخت خواهد بود، البته نکتهٔ کلیدی این است که تلاش کنید گاهی به خودتان فرصت بدهید و به‌مرور زمان، لغات مثبت را جایگزین آن ها کنید.
راه رفتن با حالت بدنی نامناسب
واقعیت این است که شرایط بدنی و فیزیکی شما بر ذهنیت‌تان تأثیرگذار خواهد بود، بنابراین بهتر است به‌این موضوع دقت بیشتری نشان دهید و تا حد امکان از شرایط‌هایی نظیر قوز کردن، خودداری کنید.
روانشناسان با تجربه در اینباره گفته اند: «هنگامی که بدن‌تان شرایط خمیده پیدا می‌کند، مغز تحت‌تأثیر قرار می گیرد و در نتیجه هورمون کورتیزول (هورمونی است که در واکنش بدن به استرس ترشح می شود) ترشح می شود.
قوز کردن، ریشه در عادت انسان‌های اولیه دارد؛ آن ها برای پنهان ماندن از نگاه جانوران درنده به‌قدری خم می‌شدند که شکلی توپ‌مانند پیدا می‌کردند و این کار، استرس زیادی درپی داشته است. از سوی دیگر، چنانچه تماماً صاف بایستید و مقداری شانه‌ها را به عقب بدهید، اعتمادبهنفس و اقتدار بیشتری پیدا خواهید کرد.»
معاشرت با کسانی که شخصیت چندان جالبی ندارند
یکی دیگر از مسائلی که تأثیر عمده‌ای بر حس شما نسبت به خودتان خواهد داشت، انتخاب کسانی است که بیشتر وقت‌تان را در کنار آن ها سپری میکنید.
شاید این جمله را قبلاً شنیده باشید که شخصیت شما، میانگینی است از شخصیت پنج نفری که بیشترین معاشرت را با آن ها دارید. در صورتی‌که دوستان و همکاران‌تان شخصیت جالبی نداشته باشند (منظور افرادی است که صداقت ندارند، مهربان نیستند، متعهد نیستند و دیگر صفات خوب را ندارند)، به‌مرور عزت نفس شما تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت.
روانشناسان در این مورد میگویند: «این اشخاص خون‌آشام‌های انرژی هستند. معاشرت با آنها سبب تحلیل رفتن انرژی می شود و اقتدار و ذهنیت سالم شمارا بیشتراز آنچه فکر میکنید، تحت تأثیر قرار می دهند. شما تلاش میکنید شخصیت و اخلاق این اشخاص را ارزیابی کنید، یا این که به‌خاطر ناتوانی در فهم و شعور‌شان، خودتان را نکوهش خواهید کرد و به همین دلایل است که انرژی‌تان تحلیل می‌رود. بهتر است رابطه‌تان را با این اشخاص قطع کنید؛ به این شکل، انرژی و فرصت بیشتری برای خودتان، رؤیاهایتان و سپری کردن زمان در کنار افرادی عالی خواهید داشت.»
نظرات کاربران