تهیه کننده: محمد برات زاده گوینده: رضا هاشمی صدابردار: فاطمه جمادی تدوین گر: فاطمه جمادی
قرارگیری در موقعیت‌های دشوار و تصمیم گیری در عرض کوتاه‌ترین زمان ممکن برای همه‌ی ما پیش آمده است. در چنین مواقعی احساس می‌کنیم توانایی تفکر و استدلال‌مان مختل شده است و قادر به تصمیم گیری نیستیم. بهتر است آینده‌نگر باشیم و از الان خودمان را برای موقعیت‌های مشابه آینده آماده کنیم. در این مقاله می‌آموزیم چگونه تصمیم بگیریم تا با احساس آزاردهنده‌ی پشیمانیِ ناشی از تصمیم گیری‌های نادرست مواجه نشویم.
چگونه سریع تصمیم بگیریم؟
توانایی تصمیم گیری سریع که گاهی به آن «تصمیم بدون فکر» می‌گویند، بسیار کارآمد است. در زندگی روزمره با این تصمیمات، زیاد مواجه می‌شویم، گاهی ساده از کنار آنها می‌گذریم، مثلا هنگامی که تصمیم می‌گیریم از کدام مسیر به مدرسه یا محل کار برویم. اما گاهی هم در شرایطی قرار می‌گیریم که باید در مدت زمان کوتاهی تصمیم مهمی بگیریم، احتمالا شما هم در چنین شرایطی نمی‌توانید راه حل مناسبی پیدا کنید. اگر در شرایطی قرار گرفتید که لازم بود سریع تصمیم بگیرید، بهتر است برای ارزیابی انتخاب‌هایتان از مهارتهای تفکر انتقادی استفاده کنید تا با اطمینان خاطر تصمیم بگیرید. راهکارهایی برای تصمیم گیری سریع معرفی خواهیم کرد که با تمرین در تصمیمات روزانه می‌توانید سریع‌تر تصمیم بگیرید.
۱. حاشیه‌های تصمیم خود را مشخص کنید
آیا تصمیمی که می‌خواهید بگیرید تصمیمات دیگری هم در پی دارد یا تحت تأثیر تصمیمات دیگری است؟ برای تصمیم گیری مسئله‌ی اصلی را از عوامل فرعی جدا کنید.
- اگر تصمیمی که می‌خواهید بگیرید برایتان واضح نیست، سعی کنید اطلاعات بیشتری کسب کنید. تا زمانی که صورت مسئله را به خوبی نشناسید، نمی‌توانید سریع تصمیم بگیرید. مانند مسئله‌ی ریاضی، اگر یکی از پارامترهای مسئله را درک نکنید قادر به حل آن نخواهید بود.
2. تا حد امکان احساسات خود را در تصمیم گیری دخالت ندهید
از خودتان بپرسید آیا نتیجه‌ی این تصمیم روی زندگیتان تأثیر زیادی دارد؟
اگر پاسخ منفی است، می‌توانید با کنار گذاشتن استرس و ناامیدی ذهن خود را باز کنید و هوشمندانه‌تر تصمیم بگیرید.3..
3.معیار‌های تصمیم گیری خود را مشخص کنید
عوامل لازم برای عملی کردن تصمیم معیار‌های تصمیم گیری هستند. مثلا اگر می‌خواهید تصمیم بگیرید برای شام چه غذایی آماده کنید، معیار تصمیم گیری شما ممکن است مواد غذایی موجود یا علایق فرزندتان باشد.
۴. در مواجهه با گزینه‌های پیشِ رو صادق و صریح باشید
گزینه‌هایی را که قصد انتخاب ندارید، حذف کنید. هر چه تعداد گزینه‌ها کمتر باشد، تصمیم گیری آسان‌تر می‌شود.
- حواس‌تان باشد در بیشتر مواقع عدم تصمیم گیری، یک انتخاب نیست در چنین مواقعی تصمیم نگرفتن از تصمیمِ بد گرفتن بدتر است. مثلا اگر می‌خواهید تصمیم بگیرید برای خانواده‌تان چه غذایی تهیه کنید، نمی‌توانید تصمیم بگیرید هیچ غذایی تهیه نکنید.
- به ندرت پیش می‌آید انتخابی بدون نقص باشد؛ هر انتخابی عواقبی دارد. مهارت تصمیم گیری سریع به شما کمک می‌کند با توجه به معیارها و اطلاعات خود بهترین گزینه را انتخاب کنید.
۵. از مهارتهای تفکر انتقادی استفاده کنید
تفکر انتقادی نوعی شیوه‌ی استدلال سطح بالا بر مبنای مشاهده، تجربه، تجزیه‌وتحلیل و بازتاب است. پیش از تصمیم گیری، پیامدهای هر انتخاب را مجسم کنید.
- برای صرفه‌جویی در زمان، به جای نوشتن فهرست مزایا و معایب آنها را در ذهن خود تجسم کنید. انتقادهایی را که به هر گزینه وارد است در نظر بگیرید و بهترین گزینه را انتخاب کنید.
6.اگر با راهکارهای بالا به نتیجه نرسیدید، از غریزه خود کمک بگیرید
تصمیم گیری سریع در موقعیت بحرانی گاهی «تصمیم گیری واکنشی» نامیده می‌شود، زیرا واکنشی به محرک‌های بیرونی است. این تصمیمات بیشتر اوقات با تکیه بر مهارتهای تفکر انتقادی گرفته می‌شوند.
• محققان در ژوئن سال 2005 گزارش داده‌اند، مردم حتی اگر درست تصمیم گرفته باشند، اکثرا از تصمیم گیری سریع احساس پشیمانی می‌کنند. آنها اشاره کرده‌اند، تصمیم گیری سریع احتمال خطا را افزایش نمی‌دهد. در واقع تصمیمات گرفته شده مثبت بودند، اما برداشت افراد از آنها منفی بود. بررسی کنید آیا این مسئله در مورد شما هم صدق می‌کند یا خیر؟ آگاهی از این ویژگی باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به تصمیم خود داشته باشید.
۷. تصمیم خود را اجرا کنید
با عملی کردن تصمیم، دیگران را هم از بلاتکلیفی خارج می‌کنید؛ به این ترتیب آنها هم می‌توانند تصمیم بگیرند و پیش روند.
نظرات کاربران