دلایل وقت تلف کردن در مدیریت زمان
اهمیت زمان و عمر بر هیچ شخصی پنهان نخواهد بود، به گونه ای که هیچ انسان موفقی در این عالم وجود ندارد که توفیق خود را نتیجه ی بهره وری درست از عمر خود نداند. ریشه اصلی اتلاف زمان در خصلت های فردی ما نهفته است که باید علل و عوامل آن شناخته شود.
وقت چیست؟
وقت غیر از زمان به معنای تقویم است، بنابراین، اگر در مورد وقت تلف کردن بحث می‌شود، باید دید که معنی وقت چیست، یعنی نباید وقت، زمان و تقویم را که با یکدیگر مربوط هستند، اشتباه بگیریم. در برنامه ریزی و تقویم، طبیعی است که برای هر کاری وقت مناسبی در نظر گرفته شود، زیرا اگر کارها در زمان خود انجام نشوند در کار توقف به وجود می آید. زمان، با ساعت یا به طور کلی با حرکت در مکان سنجیده می‌شود، این زمان، زمان انتزاعی است و در آن فکر، تصمیم و عمل تاثیر گذار است. اگر این زمان یا وقت نباشد، زندگی مردمان نظام نمی‌یابد.
وقت یک پدیده شخصی خواهد بود و تنها ما مصرف کننده آن خواهیم بود، زیرا هیچ انسانی نمی‌تواند به جای فرد دیگری از وقت او استفاده کند، همچنین وقت قرض دادنی و ذخیره کردنی نخواهد بود و افراد به طور یکسان از آن بهره‌مند می شوند، در نتیجه وقت غیر قابل تغییر است و لذا نه طولانی می‌شود و نه کوتاه، بنابراین تنها راه برخورد با وقت، استفاده درست از آن است.
عوامل اتلاف وقت چیست؟!
در میان منابع و امکاناتی که افراد و مدیران در اختیار دارند با اهمیت ترین، با ارزش ترین و کمیاب ترین آن ها، زمان است. تنها چیزی که قابل جایگزین کردن و بازیابی نیست و یکی از مشکلات عمده ی همه ی افراد است، استفاده نادرست از زمان است که باعث به هدر رفتن این منبع گران بها می شود. اتلاف زمان، دلایل مختلفی دارد که با بررسی و شناخت آن ها می توانیم تا حدودی از هدر رفتن آن جلوگیری کنیم.
عدم برنامه ریزی درست
تصور کنیم که قصد داریم با خانواده برای خوردن شام به رستوران برویم. آیا قبل از خروج از منزل تصمیم می گیریم به کدام رستوران برویم؟! اگر مقصد مشخصی داشته باشیم، مستقیما به سوی آن خواهیم رفت و کل پروژه شام خوردن شاید دو ساعت طول بکشد، اما اگر تصمیم خاصی نداشته باشیم و بدون برنامه ریزی از خانه خارج شویم و آن گاه تازه بخواهیم تصمیم بگیریم معلوم نیست این پروژه چندین ساعت طول بکشد. تازه هر کس می خواهد نظر بدهد و مسیر بارها عوض شود و با توجه به ترافیک و دوری راه ها قطعا تمام شب ما و خانوده مان صرف یک برنامه شام خوردن می شود.
این مثال در تمام زمینه ها صدق می کند، اگر ما مدیر یک موسسه هستیم، باید بدانیم دقیقا چه کارهایی را باید در کوتاه مدت و چه کارهایی را در دراز مدت به انجام برسانیم و انجام این کارها مستلزم گذراندن چه مراحلی است. هر کاری را که می خواهیم انجام دهیم به صورت یک شی ء در نظر بگیریم که در بالای یک سطح قرار دارد و ما باید به کمک نردبان به آن برسیم. مسلما برای بالا رفتن از نردبان، پله ها را یکی یکی بالا می رویم. در مورد انجام دادن کارها نیز باید مراحل مختلف را به صورت پله های نردبان در نظر بگیریم و آن ها را یکی یکی طی کنیم.
بی نظمی و عدم رعایت اولویت ها
وقتی باید چند کار را با هم انجام دهیم، کدام را انتخاب می کنیم؟!
مسلما کاری را انتخاب می کنیم که از همه مهم تر است. به عنوان مثال، ما دانشجویی هستیم که فردا امتحان داریم، پس بهتر است ابتدا فصل های مهم و مشکل کتاب خود را به دقت بررسی نموده و یاد بگیریم، سپس اگر فرصت شد به سراغ فصل های ساده یا نکات غیر مهم برویم. این کار به معنای رعایت اولویت است. ما توانسته ایم در یک زمان مشخص کار مهم تر را انجام دهیم.
یک خانم خانه دار که تا آمدن مهمان ها فقط دو ساعت وقت دارد، بهتر است به جای مرتب کردن کشو ها که قطعا کسی آن ها را وارسی نمی کند، به مرتب کردن اتاق پذیرایی و آماده کردن شام بپردازد.
افراد نامنظم علاوه بر این که به تلف کردن وقت خود می پردازند، باعث اتلاف زمان دیگران نیز می شود. فرد منظم هیچ گاه کاری را نیمه کاره رها نمی کند، بلکه اهدافی بلند انتخاب می کند و با سعی و کوشش آن را به نتیجه می رساند.
« برای جلوگیری از اتلاف وقت ابتدا کارهای مهم تر را انجام دهیم و اگر وقت اضافه داشتیم به انجام کارهای غیر ضروری تر بپردازیم »
تنبلی و بی حوصلگی
امام باقر علیه السلام می فرماید: من از کسی که در امور دنیویش تنبلی کند بیزار هستم، زیرا کسی که در امور دنیایش تنبل باشد در امور مربوط به آخرتش تنبل تر است. از علت های وجود تبلی عدم ایجاد نگرش مثبت در خود، تمایل نداشتن به قبول زحمت، ناراحتی، ترس از شکست، افسردگی، ملالت، خجالت و احساس تقصیر است.
پذیرش درخواست ها
تعارف بی جا و رودربایستی با دیگران در واقعی یک نوع دروغگویی است، زمانی که افراد نمی توانند و یا نمی خواهند کاری را انجام دهند و آن کار را بپذیرند، باعث اتلاف وقت خود و دیگران خواهند شد.
بی اعتمادی به توانایی ها و استعدادهای خود
این موضوع باعث ایجاد عدم توانایی در تصمیم گیری و وسواس در عمل می شود، در نتیجه جرت لازم برای اجرا از دست می رود. بیشتر وقت ها افرادی که تصورات منفی از خود دارند، به سرزنش خود می پردازند و به علت داشتن روحیه منفی، در انجام کارهای خود بی انگیزه بوده و به اتلاف زمان در هر کاری می پردازند. هر انسانی باید خود را با میزان توانایی خود بپذیرد.
عدم توانایی در تصمیم گیری
امام علی علیه السلام می فرماید: هر کس تصمیمش بد باشد تیرش به خودش بر می گردد.
قدرت و سرعت در تصمیم گیری بسیار مهم است است، زیرا ناتوانی در تصمیم گیری باعث اتلاف وقت خود و دیگران می شود. کسی که عادت دارد در هر موردی خود را کوچک در نظر بگیرد و در هر کاری با ضعف و بی قدرتی اظهار نظر کند، ضعیف به بار خواهد آمد.
نظرات کاربران