شبکههای اجتماعی، چگونه اعتماد به نفس ما را تخریب میکنند؟
ده ها خوبی دارد؛ قبول! کسی منکر خوبیها و فوایدش نیست.
اما آیا از بدیهایش خبر دارید؟
شبکههای اجتماعی را میگوییم. امروز یکی از مضرات شبکههای اجتماعی و راه مقابله با آن را به شما آموزش میدهیم.
اول به سراغ نتایج تحقیقات یک موسسه پژوهشی به نام ICRSA میرویم. نتایج تحقیقات این موسسه «نشان میدهد شبکههای اجتماعی، اعتماد به نفس ما را کم میکنند!»
اما چطور؟
ابزار مدرن، ابزاری برای تخریب اعتماد به نفس؟
مجلات عامه پسند مد و همچنین تلویزیونهای ماهوارهای که تکلیفشان مشخص است! اگر نگاهی به آنها بیندازید، میبینید که به خاطر عرضه و تبلیغ اندامهای ایده آل و به اصطلاح «بی عیب و نقص» و تاثیر منفی آن بر اعتماد به نفس مردم و به خصوص جوانان مورد انتقاد قرار گرفته اند.
اما کمتر کسی به « تاثیر شبکه های اجتماعی بر اعتماد به نفس ما» پرداخته است.
متاسفانه در یک دیدگاه کلی به نظر میرسد شبکههای اجتماعی نقش مهمی در کاهش میزان اعتماد به نفس افراد دارد.
نتایج تحقیقات نشان می دهد «هر چه افراد زمان بیشتری را در شبکههای اجتماعی صرف کنند، بیشتر در باره خود و ظاهرشان وسواس و حساسیت نشان میدهند!».
روزانه، میلیونها تصویر روی شبکههای اجتماعی منتشر شده و بین دوستان به اشتراک گذاشته میشود كه بيشتر آنها خود واقعي فرد نيست و فقط بخش زیبای زندگی آنهاست! تازه آن هم تصاویر دستکاری شده با امکانات گوناگون!
به بیان دیگر، فرد تلاش ميكند «آنچه كه نيست» را به نمايش بگذارد تا آنچه در واقعيت هست. اين يعني نارضایتی و عدم اعتماد به نفس از واقعيت موجود و تلاش براي بودن بر اساس نظرات، خواستهها، باورها و خوشايند ديگران!
آمارهای یک تحقیق نشان میدهد ۶۴ درصد از كاربران شبکههای اجتماعی(به ویژه اینستاگرام و به خصوص زنان) با ديدن عكسها و تصاوير دستكاري شده از خود و ظاهرشان احساس بدي پيدا كرده، نااميد و افسرده شدهاند.
بررسی موارد بیشتر…
بررسي مواردی درباره اثر شبکههای اجتماعی بر معیار اعتماد به نفس، شمارا به نگرش واضحتری می رساند.
کلیسی هیبرد یک دانشجوی اهل انگلیس، نمونهای از این موضوع بود. او در زمان کودکی قد بلند و تپل بود. در زمان ابتدایی مشكلي با اين ظاهر نداشت. چرا كه کسی به این موارد دقت نمی کرد. ولی بوقتی به دبیرستان رفت، ظاهرش براي او دردسرساز و دستمایه تمسخر شد! چرا كه با ديدن او اکثر هم کلاسیها و شاگردان مدرسه شروع به حرف زدن و تمسخر كردند. این امر سبب شد که به مرور زمان او فکر کند واقعا زشت است و هیچ چیز خوب و زيبايي در وجودش نیست! کلیسی، سالهای نخستین دبیرستان مدام حس بدبختی می کرد و در فیسبوک دوستان خیلی کمی داشت که دربارهی آنها حدودا مطمئن بود که سر به سر او نخواهند گذاشت.
زمانه برای کلیسی طاقت فرسا بود! او دربارهی تمام جزییات ظاهریاش حتی شکل ابروها و یا اندازه پیشانی خود وسواس پیدا کرده بود.
خود کلیسی در اين باره میگوید: «چنانچه من روی شبکههای اجتماعی دوست و یا این که آشنای بیشتری داشتم قطعاً بیشتر مورد آزار قرار میگرفتم. آزار و رفتار زورگویانه و ناراحت کننده دیگران در سنین یازده تا شانزده سالگی حقیقتا وحشتناک بود و عاملاین آزارها هیکل و ظاهر من بود.»
کلیسی سعی کرد آنچه مورد آزار است را تغيير دهد. به عنوان مثالً چند دفعه رنگ موهایش را عوض کرد، رژیمهای سنگین گرفت تا بلکه همرنگ جماعت شود، ولی نشد… بالاخره متوجه شد که مشکل، رفتار اشتباه دیگران است و نه اندام و ظاهر او!!
كلیسي پس از آگاهی از این موضوع خود را باور کرد و یک برنامه آموزشی آگاهی بخشی به اسم «آموزش با صدای بلند» راه انداخت.
در این زمانها که در مدرسه ها برگزار میشود به معلمان آموزش داده میشود که چطور مشکل عدم اعتماد به نفس نوجوان ها و عدم رضایت آنها از ظاهرشان را تشخیص داده و با آن برخورد کنند.
به خاطر همين تجربههاي فردی و حرفه ای، کلیسی هیبرد به خوبی از تاثیرات شبکههای اجتماعی براین مورد اگاهی دارد و میگوید: «نوجوان ها روی شبکههای اجتماعی ممکن است صدها و هزاران “دوست و آشنا” داشته باشند واین همه ارتباط آنهارا آسیبپذیر مینماید.
اين قشر كاربر تلاش مینمایند بهترین تصویر ممکن را از خود برروی شبکههای ارائه دهند و همواره در حال مقایسه خود با دیگرافراد هستند.
برای بخش اعظمی از نوجوان ها و جوانان امروزی شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام و توییتر و ابزارهای ارسال پیامک مثل واتساپ روش اصلی برقراری ارتباط با دوستان، آشنايان، خانواده و سراسر جهان است .
آمارها نشان می دهند در همین ایران خودمان بیشتراز ۶۰ درصد جوان ها از شبکه اجتماعی اینستاگرام استفاده میکنند. سبک زندگی سلبریتیها و اینفلوئنسرهای اینستاگرام، اثر بزرگی بر معیار اعتماد به نفس جوان ها دارد.
اینفلوئنسرها معمولاً قسمتهای بد زندگیشان را در اینستاگرام عرضه نمیکنند و صرفا آن قسمت از زندگی را در اینستاگرام به نمایش میگذارند که یا به شدت خوب میباشد یا این که یک اکران تو خالی از سبک زندگی به اصطلاح لاکچری و مخصوص انسانهای ثروتمند و سرمایه دار! در حالی که تمامی اینها ممکن است سرابی بیش نباشد…
شايد تاكنون هیچوقت نوجوان ها تا این اندازه دربارهی زندگی دوستان خود اگاهی نداشتند و تااین حد دربارهی ظاهر خود حساس نبودند! آنها اين اطلاعات، حساسيت و كاهش اعتماد به نفس را در شبكههاي اجتماعي كسب ميكنند!
حتی کودکان را هم درگیر کرده است!!!
آمارهای موجود حاكي از آن است که حدود ۶۰ درصد از افراد بالغ حاضر در شبکههای اجتماعی مثل فیس بوک و اینستاگرام، از ظاهر خود خجالت میکشند و به همين دليل يعني تحت تاثیراین وضعیت میزان جراحیهای پلاستیک و زیبایی از سال ۲۰۰۸ به این طرف (زمان ظهور پرتعداد شبکههای اجتماعی) حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است.
شگفتانگیزتر اینکه نتایج بررسیهای همان موسسه نشان داده است نه تنها نوجوانان، بلکه کودکان هم با توجه به میزان دسترسیشان به شبکههای اجتماعی، دچار مشکلاتی مثل کمبود اعتماد به نفس و نگرانی از ظاهر خود شدهاند!!
اما راهکار چیست؟
به نظر میرسد راه حل نه تنها در درون خانواده ها بلکه باید در سطحی وسیعتر و بزرگتر، اتخاذ شود.
وظیفه مسئولین پیاده سازی دورههای آموزشی برای درک بهتر جوان ها و خردسال ها از میزان اعتماد به نفس خود و راهکارهای آن است .
(ما برای این کار یک آزمایش رایگان اعتماد به نفس طراحی کردهایم. فرصت جواب بهاین آزمایش آنلاین، فقط ۳ دقیقه میباشد و فورا جواب و آنالیز آن را هم به رایگان دریافت می کنید.)
همچنین دولتها باید از روش های قهری مثل فیلتر کردن و مسدود کردن شبکهها اجتناب کنند و در عوض با تولید محتوای پر ارزش، جالب و مناسب، تلاش کنند تا این محتواهای زرد را کمرنگ و کمرنگتر نمایند.
از طرفي تولید کنندگان و فروشندگان کالاهای مصرفی به خصوص تولید کنندگان لباس و وسایل آرایشی باید قانع شوند که در تبلیغات خود، مسئولانهتر کار نمایند و چنین موضوعاتی را مدنظر قرار دهند.
وظیفه خانوادهها هم میتواند این باشد که تلاش کنند با شیوه های صحیح و گرانبها، اعتماد به نفس خردسالان و نوجوانانشان را بهبود ببخشند. اما چنانچه خود در دام کانالهای اجتماعی اسیر نشوند…
آنها بایستی اهتمام ورزند به فرزندان خاطر بدهند به تصاویری که در نزدیکی آن ها چه در دنياي مجازي و چه واقعي منتشر میگردد با هوشیاری و انتقادی نگاه كنند.
همگی ما بهتر است با نگاهي واقعيتپذير به مسائل محیط خود، به رسانهها و به شبكههاي اجتماعي نگاه كنيم. خودمان باشيد و در اين راه هیچ گاه از خود ضعف نشان ندهيم. ضعف آدمي برابر با بردگي و اسارت او است ….
نظرات کاربران